انواع کاغذ در چاپ افست

انواع کاغذ در چاپ افست تاثیر زیادی در کیفیت نهایی چاپ دارند و انتخاب صحیح آن‌ها می‌تواند تفاوت چشمگیری در نتیجه کار ایجاد کند.چاپ افست یکی از محبوب‌ترین روش‌های چاپ در جهان است که به دلیل کیفیت بالا و توانایی تولید انبوه، در صنایع مختلف از جمله چاپ کتاب، بروشور، بسته‌بندی و تبلیغات به کار می‌رود. اما چیزی که این فرآیند را به یک اثر هنری تبدیل می‌کند، انتخاب درست کاغذ است. در این مقاله جذاب و آموزنده، به بررسی انواع کاغذ در چاپ افست می‌پردازیم و شما را با جزئیاتی مثل ابعاد رایج کاغذ در ایران، تفاوت کاغذ رول و کاغذ شیت، فرق کاغذ و مقوا و همچنین کاغذ پشت‌چسب‌دار (لیبل) و انواع آن آشنا می‌کنیم. همچنین، برای آشنایی بیشتر با نقش ترام در کیفیت نهایی چاپ، پیشنهاد می‌کنیم که مقاله ترام در چاپ افست را هم مطالعه کنید.هدف ما این است که با زبانی ساده و گیرا، اطلاعات مفیدی را در اختیارتان قرار دهیم تا بهترین تصمیم را برای پروژه‌های چاپی خود بگیرید. در این میان، نگاهی هم به خدمات مجتمع چاپ و بسته‌بندی نقش آفرین خواهیم داشت که با تخصص و تجربه، در این حوزه پیشرو هستند.

کاغذ در چاپ افست چرا مهم است؟

کاغذ به‌عنوان بستر اصلی چاپ، نقشی کلیدی در کیفیت نهایی محصول دارد. در چاپخانه‌ها، انتخاب نوع کاغذ بر اساس نیاز پروژه، بودجه و هدف نهایی انجام می‌شود. آیا به دنبال چاپی با رنگ‌های زنده هستید؟ یا شاید دوام و استحکام برایتان اولویت دارد؟ پاسخ به این سوالات به نوع کاغذ بستگی دارد. در ادامه، با انواع کاغذ در چاپ افست در ایران و ویژگی‌های آن‌ها، از جمله کاغذ پشت‌چسب‌دار، آشنا می‌شویم.

انواع کاغذ رایج در چاپ افست

1. کاغذ تحریر
   کاغذ تحریر یکی از پرکاربردترین انواع کاغذ در چاپ افست است. این کاغذ معمولاً سفید و بدون پوشش است و برای چاپ کتاب، دفتر، فرم‌های اداری و اسناد استفاده می‌شود. وزن کاغذ تحریر معمولاً بین 70 تا 100 گرم در مترمربع است و در ابعاد رایج کاغذ در ایران مثل 90×60 و 100×70 سانتی‌متر عرضه می‌شود.
2. کاغذ گلاسه (گلیز کاغذ)
   کاغذ گلاسه با سطح براق یا مات خود، انتخابی ایده‌آل برای چاپ‌هایی با رنگ‌های جذاب است. این کاغذ به دلیل پوشش کتد (روکش‌دار)، کیفیت چاپ را بالا می‌برد و برای مجلات، کاتالوگ‌ها و بروشورها مناسب است. وزن آن بین 90 تا 300 گرم متغیر است و در بسته‌بندی کاغذ به‌صورت بند یا پالت عرضه می‌شود.
3. کاغذ فانتزی
   اگر به دنبال چیزی خاص هستید، کاغذ فانتزی با بافت‌ها و رنگ کاغذ‌های متنوع، انتخابی عالی برای کارت ویزیت، دعوت‌نامه و پروژه‌های خلاقانه است. این کاغذ معمولاً وارداتی است و برندهایی مثل نینگبو و چنمینگ در ایران شناخته‌شده‌اند.
4. مقوای رنگی و مقوای ساده
   فرق کاغذ و مقوا در ضخامت و استحکام آن‌هاست. مقوا با وزن بالای 200 گرم، برای جعبه‌سازی، کارت پستال و بسته‌بندی استفاده می‌شود. مقوای رنگی نیز به دلیل جذابیت بصری، در چاپ افست طرفداران زیادی دارد.
5. کاغذ کرافت
   این کاغذ قهوه‌ای‌رنگ و مقاوم از خمیر کاغذ با کیفیت ساخته می‌شود و برای بسته‌بندی و چاپ‌های ساده مناسب است. گاهی از باگاس (تفاله نیشکر) در تولید آن استفاده می‌شود که آن را به گزینه‌ای سازگار با محیط زیست تبدیل می‌کند.
6. کاغذ پشت‌چسب‌دار (لیبل)
   کاغذ پشت‌چسب‌دار یا لیبل یکی از انواع ویژه کاغذ در چاپ افست است که به دلیل داشتن لایه چسبنده در پشت، برای برچسب‌گذاری محصولات، بسته‌بندی و تبلیغات استفاده می‌شود. این کاغذ در انواع مختلفی عرضه می‌شود که در بخش بعدی به آن می‌پردازیم.
7. مقوای ایوری‌بورد (Ivory Board)
   مقوای ایوری‌بورد نوعی مقوای باکیفیت و مقاوم است که در صنعت چاپ و بسته‌بندی کاربرد گسترده‌ای دارد. این مقوا معمولاً از خمیر چوب باکیفیت بالا تولید می‌شود و به دلیل ویژگی‌های خاصش مثل استحکام، سطح صاف و قابلیت چاپ‌پذیری عالی، در بسته‌بندی‌های حرفه‌ای و لوکس بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ایران، گاهی به اشتباه “ایندربورد” یا “اینوربورد” تلفظ می‌شود، اما نام صحیح و استاندارد آن “ایوری‌بورد” است که به رنگ سفید عاجی و جذابش اشاره دارد. در ایران، به دلیل تفاوت‌های زبانی و وارداتی بودن این محصول، ممکن است با تلفظ‌های مختلفی مثل “اینوربورد” یا حتی “ایندربورد” شنیده شود، اما اگر بخواهید در متون حرفه‌ای یا سفارشات دقیق از آن استفاده کنید، بهتر است از “ایوری‌بورد” استفاده کنید تا هم استاندارد باشد و هم قابل‌فهم برای فعالان صنعت چاپ.

کدام تلفظ درست است؟

1. Ivory Board ایوری‌بورد: این اسم اصلی و استاندارد بین‌المللی برای این نوع مقوا است. “Ivory” به معنای “عاجی” است و به رنگ سفید و صاف این مقوا اشاره دارد. در زبان انگلیسی و در صنعت چاپ و بسته‌بندی، این نام به مقوایی با کیفیت بالا، روکش‌دار و معمولاً یک‌طرفه (یک سمت سفید و براق، یک سمت مات) گفته می‌شود. در ایران، گاهی به‌صورت “ایوری‌بورد” تلفظ و نوشته می‌شود.
2. Inverboard اینوربورد: این تلفظ ممکن است یک اشتباه رایج یا تغییر شکل “Ivory Board” در زبان فارسی باشد. در برخی منابع یا مکالمات غیررسمی در ایران، به اشتباه “اینوربورد” گفته می‌شود، اما در اصل همان “ایوری‌بورد” است.
3. Inderboard ایندربورد: این نسخه به نظر می‌رسد یک خطای تایپی یا تلفظی باشد و در استانداردهای بین‌المللی یا بازار جهانی شناخته‌شده نیست. احتمالاً از تلفظ نادرست یا شباهت آوایی با “Inverboard” به وجود آمده است.

ویژگی‌های مقوای ایوری‌بورد

1. ضخامت و استحکام: مقوای ایوری‌بورد در گرماژهای مختلف (معمولاً بین 120 تا 450 گرم در مترمربع) عرضه می‌شود و به دلیل ساختار متراکم، مقاومت خوبی در برابر فشار و پارگی دارد.
2. سطح صاف و سفید: این مقوا اغلب دارای روکش سفید و صیقلی در یک سمت و سطح مات در سمت دیگر است که باعث می‌شود رنگ‌ها در چاپ افست به‌خوبی نمایان شوند و کیفیت بصری بالایی داشته باشد.
3. کاربردها: بیشتر برای جعبه‌های بسته‌بندی محصولات لوکس مثل عطر، لوازم آرایشی، شکلات‌های گران‌قیمت و کالاهای صادراتی و نیز جعبه های دارویی استفاده می‌شود. همچنین در تولید کارت ویزیت‌های ضخیم و پروژه‌های خاص نیز کاربرد دارد.
4. پایداری: این مقوا به دلیل کیفیت بالای مواد اولیه، در برابر رطوبت و تغییر شکل نسبی مقاومت خوبی دارد، البته نه به اندازه مقواهای پلاستیکی یا ضدآب.

تفاوت با سایر مقواها

• فرق با مقوای کرافت: مقوای ایوری‌بورد معمولاً سفید و روکش‌دار است، در حالی که کرافت قهوه‌ای و بدون روکش بوده و بیشتر برای بسته‌بندی‌های ساده و طبیعی استفاده می‌شود.
• فرق با مقوای گلاسه: مقوای ایوری‌بورد ضخیم‌تر و محکم‌تر از کاغذ گلاسه است و برای جعبه‌سازی مناسب‌تر است، در حالی که گلاسه بیشتر برای چاپ بروشور و کاتالوگ به کار می‌رود، همچنین نسبت به مقوای گلاسه تنوع بسیار زیادی در ابعاد مختلف دارد.

تولید و عرضه در ایران

در ایران، مقوای ایوری‌بورد اغلب به‌صورت وارداتی از کشورهایی مثل چین و کره جنوبی تأمین می‌شود. برندهایی مثلNingbo چینی در بازار شناخته‌شده هستند. این مقوا معمولاً در ابعاد متنوع و به‌صورت شیت عرضه می‌شود.

انواع کاغذ پشت‌چسب‌دار (لیبل) در چاپ افست

کاغذ پشت‌چسب‌دار به دلیل کاربرد گسترده‌اش در صنایع مختلف، از جمله مواد غذایی، دارویی و آرایشی، جایگاه ویژه‌ای در چاپ افست دارد. چاپ نقش آفرین با تجهیزات پیشرفته خود، توانایی چاپ لیبل‌هایی با کیفیت بالا را دارد. انواع رایج آن عبارتند از:

• لیبل گلاسه: با سطح براق و کیفیت چاپ بالا، برای محصولاتی که نیاز به رنگ‌های زنده و جذاب دارند، مثل بطری‌های نوشیدنی یا بسته‌بندی لوکس، مناسب است.
• لیبل مات: ظاهری ساده و حرفه‌ای دارد و برای برچسب‌هایی که خوانایی متن در آن‌ها مهم است، مثل محصولات دارویی، استفاده می‌شود.
• لیبل شفاف: از جنس پلاستیک یا فیلم مانند PVC ساخته می‌شود و به دلیل شفافیت، برای بسته‌بندی‌هایی که نیاز به نمایش محتویات دارند، ایده‌آل است.
• لیبل متالایز: با ظاهری فلزی و براق، در محصولات خاص و لوکس مثل لوازم آرایشی کاربرد دارد.
• لیبل کاغذی ساده: ارزان‌تر و بدون روکش، برای برچسب‌های اقتصادی و ساده مناسب است.

این کاغذها معمولاً در حالت شیت یا رول عرضه می‌شوند و پس از چاپ، با دستگاه‌های برش به اندازه دلخواه درمی‌آیند. چسب پشت لیبل‌ها نیز می‌تواند دائمی یا قابل‌جدا شدن باشد که بسته به نیاز پروژه انتخاب می‌شود.

تفاوت کاغذ رول و کاغذ شیت چیست؟

در دنیای چاپ افست، کاغذ به دو شکل اصلی عرضه می‌شود: کاغذ رول و کاغذ شیت. اما تفاوت کاغذ رول و کاغذ شیت در چیست؟

• کاغذ رول: به‌صورت پیوسته و رول‌شده وارد دستگاه چاپ می‌شود. این نوع برای تیراژ بالا مثل چاپ روزنامه، رول‌های بسته‌بندی و حتی لیبل‌های پشت‌چسب‌دار مناسب است. برش کاغذ در این روش پس از چاپ انجام می‌شود.
• کاغذ شیت: ورقه‌های برش‌خورده و آماده است که برای پروژه‌های کوچک‌تر یا چاپ با دقت بالا مثل لیبل‌های خاص استفاده می‌شود. ابعاد رایج کاغذ در ایران برای شیت شامل 60×90 و 100×70 سانتی‌متر است.

انتخاب بین این دو به نوع دستگاه چاپ و نیاز پروژه بستگی دارد. در چاپخانه‌های مجهز، هر دو نوع کاغذ با توجه به سفارش مشتری، از جمله برای چاپ لیبل، استفاده می‌شود.

راه کاغذ چیست؟

راه کاغذ به جهت الیاف کاغذ اشاره دارد که در فرآیند تولید شکل می‌گیرد. این جهت‌گیری بر استحکام و انعطاف‌پذیری کاغذ تاثیر می‌گذارد. در چاپ افست، به‌ویژه برای مقوا و لیبل‌ها، اگر راه کاغذ با جهت چاپ هم‌راستا نباشد، ممکن است کاغذ دچار پارگی یا اعوجاج شود. این ویژگی در پروژه‌های حساس مثل برچسب‌گذاری و همینطور در بسته بندی و تولید جعبه های مقوایی اهمیت بیشتری دارد.انواع کاغذ در چاپ افست بسته به ویژگی‌های خود، تاثیر زیادی بر کیفیت نهایی چاپ و دوام محصول دارد. انتخاب نوع مناسب کاغذ می‌تواند به بهبود دقت رنگ‌ها، استحکام و ظاهر نهایی چاپ کمک کند، به‌ویژه در پروژه‌های حساس مانند بسته‌بندی یا چاپ مقوا.

کاغذهای تولید داخل در برابر کاغذهای وارداتی

در ایران، کاغذ به دو دسته کاغذهای تولید داخل و کاغذهای وارداتی تقسیم می‌شود:

• کاغذهای تولید داخل: مثل کاغذ تحریر پارس و مازندران، بیشتر برای مصارف روزمره و چاپ ساده استفاده می‌شوند. برخی لیبل‌های کاغذی ساده نیز در داخل تولید می‌شوند، اما کیفیت آن‌ها برای پروژه‌های حرفه‌ای ممکن است کافی نباشد.
• کاغذهای وارداتی: برندهایی مثل نینگبو (Ningbo) و چنمینگ (Chenming) از چین، به دلیل کیفیت بالا و تنوع، در چاپ افست حرفه‌ای و لیبل‌های باکیفیت پرطرفدارند. این کاغذها اغلب در قالب لفاف (بسته‌بندی رول) یا بند وارد می‌شوند.

قیمت کاغذ نیز بین این دو متفاوت است. کاغذهای داخلی معمولاً ارزان‌ترند، اما نوسانات ارزی بر هزینه کاغذهای وارداتی، به‌ویژه برای لیبل‌های خاص، تاثیر زیادی دارد.

ابعاد رایج کاغذ در ایران

در ایران، کاغذها در اندازه‌های استانداردی عرضه می‌شوند که با دستگاه‌های چاپ سازگارند. برخی از ابعاد رایج کاغذ در ایران عبارتند از:

• کاغذ A4: 21×29.7 سانتی‌متر، برای چاپ‌های اداری و کوچک، گاهی برای لیبل‌های ساده.
• 50×70 سانتی‌متر: مناسب برای پوستر، بروشور و لیبل‌های متوسط.
• 70×100 و 60×90 سانتی‌متر: پرکاربرد در چاپخانه‌ها برای پروژه‌های بزرگ‌تر و لیبل‌های صنعتی.

این ابعاد به‌صورت شیت یا رول قابل تهیه هستند و کاغذ فروش‌ها آن‌ها را با توجه به نیاز مشتری ارائه می‌دهند.

عوامل موثر بر انتخاب کاغذ در چاپ افست

1. وزن کاغذ: از 60 گرم (نازک) تا 400 گرم (مقوا) متغیر است. لیبل‌ها معمولاً بین 80 تا 150 گرم هستند.
2. رطوبت کاغذ: رطوبت زیاد می‌تواند باعث چروک شدن یا پخش جوهر شود، به‌ویژه در لیبل‌ها که نیاز به چسبندگی دارند.
3. رنگ کاغذ: از سفید براق تا کرم و رنگی، هر کدام حس متفاوتی به چاپ می‌دهند. لیبل‌ها اغلب سفید یا شفاف‌اند.
4. قیمت کاغذ: بودجه پروژه تعیین‌کننده نوع کاغذ است. لیبل‌های فانتزی و متالایز گران‌ترند.

فرآیند تولید کاغذ از خمیر تا چاپ

کاغذ از خمیر کاغذ ساخته می‌شود که می‌تواند از چوب، باگاس یا مواد بازیافتی باشد. برای لیبل‌ها، لایه چسب و روکش اضافه می‌شود تا مقاومت و کارایی آن افزایش یابد. انواع کاغذ در چاپ افست ممکن است به‌طور متفاوتی فرآوری شوند.برای مثال، در چاپ لیبل‌ها، لایه چسب و روکش اضافه می‌شود تا مقاومت و کارایی آن افزایش یابد.برای مثال، در چاپ لیبل‌ها، لایه چسب و روکش اضافه می‌شود تا مقاومت و کارایی آن افزایش یابد. این کاغذها پس از فرآوری به‌صورت رول یا شیت در پالت‌های بزرگ بسته‌بندی می‌شوند.

بسته‌بندی کاغذ در چاپخانه

کاغذ در چاپخانه‌ها به‌صورت بند، 500 ورق، لفاف (رول پیچیده‌شده) یا پالت (چندین بند روی هم) عرضه می‌شود. لیبل‌ها معمولاً در رول‌های بزرگ یا شیت‌های آماده بسته‌بندی می‌شوند تا برای چاپ و برش مناسب باشند. مجتمع چاپ و بسته‌بندی نقش آفرین با سیستم بسته‌بندی حرفه‌ای خود، اطمینان می‌دهد که کاغذهای چاپ شده در شرایط ایده‌آل به دست مشتریان برسند. بسته‌بندی کاغذ باید از نفوذ رطوبت جلوگیری کند، زیرا رطوبت کاغذ می‌تواند کیفیت چاپ و چسبندگی لیبل را تحت‌تاثیر قرار دهد.

چالش‌ها در استفاده از کاغذ در چاپ افست

• نوسانات شدید قیمت کاغذ: به‌خصوص برای کاغذهای وارداتی که در لیبل‌های حرفه‌ای استفاده می‌شوند.
• کیفیت متغیر: کاغذهای تولید داخل گاهی یکنواختی لازم را ندارند، به‌ویژه برای لیبل‌ها.
• رطوبت و نگهداری: انبارش نادرست باعث کاهش کیفیت در کاغذ می‌شود.

نکات کلیدی در انتخاب کاغذ برای چاپ افست

برای انتخاب بهترین کاغذ، باید به این سوالات پاسخ دهید:

• پروژه شما چیست؟ (کتاب، بسته‌بندی، برچسب‌گذاری)
• چه کیفیتی مدنظر دارید؟ (اقتصادی یا لوکس)
• بودجه‌تان چقدر است؟

مثلاً، برای چاپ لیبل یک محصول لوکس، لیبل گلاسه با وزن 120 گرم انتخابی عالی است، اما برای برچسب ساده، لیبل کاغذی کافی است.

آینده کاغذ در چاپ افست

با افزایش توجه به محیط زیست، استفاده از کاغذهای بازیافتی و موادی مثل باگاس رو به رشد است. در زمینه لیبل‌ها، لیبل‌های زیست‌تخریب‌پذیر نیز در حال توسعه‌اند. همچنین، تکنولوژی‌های جدید در تولید کاغذ، کیفیت و دوام آن را بهبود می‌بخشند.در این راستا، انواع کاغذ در چاپ افست از جمله کاغذهای بازیافتی و زیست‌تخریب‌پذیر، به عنوان گزینه‌های پایدارتر در صنعت چاپ معرفی می‌شوند که هم به محیط زیست کمک می‌کنند و هم کیفیت بالا را تضمین می‌نمایند.

نتیجه‌گیری

انتخاب کاغذ در چاپ افست، ترکیبی از هنر و علم است. از کاغذ رول برای تیراژ بالا گرفته تا کاغذ شیت برای پروژه‌های دقیق، و از کاغذ تحریر تا کاغذ پشت‌چسب‌دار برای برچسب‌گذاری، هر نوع کاغذ کاربرد خاص خود را دارد. چاپخانه‌های حرفه‌ای مثل چاپ نقش آفرین با شناخت انواع کاغذ رایج در چاپ افست در ایران، از گلاسه و مقوا گرفته تا لیبل، می‌توانند بهترین نتیجه را برای شما رقم بزنند. چه بخواهید یک پوستر در ابعاد رایج کاغذ در ایران چاپ کنید یا یک لیبل جذاب برای محصولتان، شناخت ویژگی‌هایی مثل وزن کاغذ، رطوبت کاغذ و رنگ کاغذ به شما کمک می‌کند تا انتخابی هوشمندانه داشته باشید.

در نهایت، دنیای کاغذ در چاپ افست پر از تنوع و زیبایی است. نظر شما چیست؟ کدام نوع کاغذ یا لیبل را برای پروژه بعدی‌تان انتخاب می‌کنید؟